Formalności związane z własną elektrownią słoneczną to jedno ze zmartwień osób noszących się z zamiarem inwestycji w fotowoltaikę. Jak pokazuje praktyka, strach ma w tym przypadku wielkie oczy, a procedury związane z uruchomieniem mikroinstalacji na prywatne potrzeby nie są specjalnie skomplikowane. A zatem, czy na panele fotowoltaiczne trzeba mieć pozwolenie? Czy instalację fotowoltaiczną trzeba zgłaszać? Na te i inne pytania odpowiadamy w tym artykule. Zapraszamy do lektury!
Pozwolenie na budowę fotowoltaika: koszty vs. korzyści
Możliwość pozyskiwania „darmowej” i nieskończonej energii elektrycznej ze słońca brzmi idyllicznie. Generowanie prądu dzięki instalacji PV jest bardzo wygodne, nie absorbuje czasu prosumenta, nie zatruwa atmosfery i nie konsumuje ograniczonych zasobów naturalnych. Nic dziwnego, że coraz więcej osób decyduje się właśnie na to rozwiązanie, mając na uwadze dobro Matki Natury, ale także swoich portfeli. Trzeba jednak pamiętać, że imponujące korzyści, które niesie z sobą fotowoltaika, wiążą się z pewnymi kosztami. Przede wszystkim mowa o wydatkach, które trzeba ponieść, by stać się właścicielem instalacji PV. Do kategorii kosztów, choć niefinansowych, zaliczamy również formalności, które trzeba wypełnić, by generować prąd ze słońca zgodnie nie z prawem.
Prawo budowlane a zgoda na montaż paneli fotowoltaicznych
Co do zasady prawo daje możliwość realizowania inwestycji budowlanej (a taką właśnie jest przydomowa instalacja PV, carport lub farma fotowoltaiczna) w trzech wariantach: po uzyskaniu pozwolenia na budowę, po zgłoszeniu inwestycji do organu budowlanego lub realizowania inwestycji bez uzyskania pozwolenia lub zgody. Ustawodawca precyzuje, jakie typy inwestycji kwalifikują się do poszczególnych ścieżek. Nieznajomość prawa budowlanego szkodzi – jeśli budowa będzie zrealizowana bez dopełnienia formalności, inwestor może zostać posądzony o samowolę, co generuje konsekwencje prawne. Wg Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego panele fotowoltaiczne z dodatkowymi elementami (kable, inwerter, uziemienie itd.) w myśl prawa są urządzeniem budowlanym, czyli technicznym rozwiązaniem związanym z obiektem, zapewniającym użytkownikom możliwość korzystania z budynku. Co to oznacza dla potencjalnego prosumenta?
Fotowoltaika – kiedy pozwolenie na budowę jest obligatoryjne?
Pozwolenie na budowę instalacji fotowoltaicznej jest konieczne, gdy inwestor planuje stworzenie instalacji o mocy znamionowej modułów PV powyżej 50 kW. W tej sytuacji sprawa jest jednoznaczna – nie obejdzie się bez wydania decyzji administracyjnej, którą jest pozwolenie na panele fotowoltaiczne. Ustawienie granicy na poziomie 50 kW to łaskawe posunięcie ze strony ustawodawcy. Zdecydowana większość gospodarstw domowych zadowoli się bowiem instalacją o mniejszej mocy. Czy zatem elektrownie o mocy mniejszej niż 50 kW mogą być budowane bez żadnych formalności? Niekoniecznie.
Panele fotowoltaiczne bez pozwolenia – bądź ostrożny
Co do zasady, mikroinstalacja (< 50 kW) budowana na dachu lub na gruncie nie wymaga zgłoszenia lub pozwolenia na fotowoltaikę, jednak to założenie ma kilka odstępstw. Problem polega na tym, że moc instalacji nie jest jedynym determinantem wymaganych formalności. Oto przykłady.
Przyszły prosument musi uzyskać pozwolenie na budowę instalacji PV jeśli realizuje inwestycję na obszarze objętym programem Natura 2000 lub gdy inwestycja wymaga przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko.
Sytuacja komplikuje się, gdy w grę wkraczają zabytki. Gdy panele mają być założone na obiekcie wpisanym do ewidencji zabytków, trzeba będzie uzyskać pozwolenie na budowę. Natomiast gdy prace mają być realizowane na obszarze wpisanym do rejestru zabytków, inwestor musi zgłosić swoje zamiary do organu budowlanego.
Trzecim scenariuszem, w którym konieczne jest pozwolenie na montaż paneli fotowoltaicznych, jest wysokość instalacji przekraczająca 3 m. Inna kwestia to sytuacja, w której instalacja ingeruje w obecną strukturę budynku i wiąże się z jego przebudową. Wtedy konieczne będzie zgłoszenie fotowoltaiki.
Pozwolenie na fotowoltaikę – nie tylko prawo budowlane
O tym, czy konkretna inwestycja będzie zgodna z prawem, decyduje nie tylko prawo budowlane. Co i w jakiej formie można postawić na danej działce określa miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego lub decyzja o warunkach zabudowy (wydawana na obszarach, na których nie obowiązuje MPZP). W przypadku instalacji o mocy większej niż 50 kW lub mikroinstalacji obwarowanych opisanymi wyżej wyjątkami, trzeba wziąć pod uwagę zapisy MPZP. Ustawodawca nakłada na prosumentów jeszcze jedno obwarowanie. Mikroinstalacje o mocy większej niż 6,5 kW muszą być uzgodnione z rzeczoznawcą ds. PPOŻ, a także być zgłoszone do Straży Pożarnej. Takim restrykcjom nie podlegają prywatne elektrownie generujące moc mniejszą lub równą 6,5 kW.
